در بخش اول گزارش فيلم‌‌هاي خاطره‌انگيز سينماي كودك و نوجوان ايران از فيلم‌هاي نوستالژيك دهه‌هاي 60 و 70 نام برديم؛ فيلم‌هايي مانند "شهر موش‌ها"، "گلنار"، "سفر جادويي"، "مدرسه پيرمرد‌ها"، "الو الو من جوجوام" و... .

در بخش دوم اين گزارش، 13 فيلم ديگر خاطره‌انگيز كودكان و نوجوانان در دهه 80 و 90 را مرور مي‌كنيم با ذكر اين نكته كه بسياري ديگر از فيلم‌هاي نوجوانانه و كودكانه كه مخاطب كم‌تري داشتند در اين فهرست نيامدند ضمن آن كه در همين رده‌بندي، دو فيلم "كلاه قرمزي و سروناز" و "كلاه قرمزي و بچه‌ننه" در جايگاه متفاوت‌تري از نظر ميزان اقبال مخاطب قرار مي‌گيرند:

*تارزن و تارزان:
علي عبدالعلي‌زاده در ابتداي دهه 80 "تارزن و تارزان" را كارگرداني و روانه سينماها كرد. در اين فيلم هم مانند بسياري از فيلم‌هاي دريادمانده‌ي سينماي كودك، اكبر عبدي ايفاي نقش كرده است. رضا فيض‌نوروزي، آتش تقي‌پور، رابعه اسكويي، ستاره اسكندري، مريم سعادت و... بازيگران اين فيلم سينمايي بودند كه در شانزدهمين جشنواره فيلم‌هاي كودكان و نوجوانان روي پرده رفت.

 
"تارزن و تارزان" در سال 80 توانست فروشي 120 ميليون توماني در گيشه سينماهاي تهران داشته باشد كه آن زمان براي خود فروش بدي نبود.

*روز كارنامه:
"روز كارنامه" از ديگر فيلم‌هاي سينماي كودك است كه مسعود كرامتي آن را كارگرداني كرده است. اين فيلم برخلاف "پاتال و آرزوهاي كوچك" در محيطي واقع‌گرا به‌تصوير كشيده شده و درباره كودكان است. در "روز كارنامه" كه سال 81 ساخته شد، مهدي هاشمي، متين عزيزپور، شهرام قائدي، مهران رجبي، محمدرضا هدايتي و عبدالرضا اكبري ايفاي نقش كرده‌اند.

اين فيلم در هفدهمين جشنواره فيلم‌هاي كودكان و نوجوانان شركت داده شد و توانست پروانه‌هاي زرين بهترين فيلم بلند و بهترين كارگرداني بخش سينماي ايران را دريافت كند.

*من ترانه 15 سال دارم:
اين فيلم پس از "دختري با كفش‌هاي كتاني" دومين بخش از سه‌گانه دخترانه صدرعاملي است كه بعدا در سال 1383 با فيلم "ديشب باباتو ديدم آيدا" تكميل شد. در اين فيلم هم كامبوزيا پرتوي به همراه رسول صدرعاملي فيلمنامه را به رشته تحرير درآورده‌اند.

صدرعاملي كه در فيلم قبلي‌اش هم پگاه آهنگراني را به عنوان يك بازيگر نوجوان به سينماي ايران معرفي كرده بود، اين‌بار نيز سراغ چهره‌اي جديد رفت؛ چهره‌اي كه در سال‌هاي بعد يكي از بهترين بازيگران سينماي ايران لقب گرفت. ترانه عليدوستي در "دختر با كفش‌هاي كتاني" نخستين فيلم سينمايي خود را در كنار مهتاب نصيرپور، حسين محجوب و ميلاد صدرعاملي بازي كرده بود.

دومين قسمت از سه‌گانه دخترانه رسول صدرعاملي، فروردين 81 اكران شد و بر اساس اطلاعات موجود توانست با فروش 320 ميليون توماني در تهران، چهارمين فيلم پرفروش سال لقب بگيرد.

*عزيزم من كوك نيستم:
محمدرضا هنرمند سال 81 در حالي "عزيزم من كوك نيستم" را ساخت كه پرويز پرستويي با بازي در فيلم‌هاي مختلفي مانند "آژانس شيشه‌اي"، "شوخي"، "مرد عوضي"، "موميايي 3"، "ليلي با من است" و... به شهرت زيادي دست يافته بود و چهره‌اي شناخته شده براي مخاطبان سينما محسوب مي‌شد.

"عزيزم من كوك نيستم" داستان حميد افشاري است كه به همراه پسرش رامين زندگي فقيرانه و دشواري را مي‌گذارند. رامين عاشق كامپيوتر است و افشاري براي رفع تكليف پدرانه به رامين قول داده است تا در صورت قبولي با معدل 20 در پايان سال تحصيلي براي او كامپيوتر مورد نظرش را بخرد. رامين هم علي‌رغم انتظار و پيش‌بيني با معدل 20 قبول مي‌شود! حميد افشاري براي وفاي به عهدش تحت فشار قرار مي‌گيرد و... .

 
در كنار پرستويي، فاطمه معتمدآريا، مهدي فتحي، محمد كاسبي، فرهاد آئيش، ماني نوري، سپهر آزادي،‌ مهران رجبي و... در اين فيلم ايفاي نقش كردند.

"عزيزم من كوك نيستم" آذر 81 در سينماها اكران شد و در نهايت توانست 146 ميليون تومان در تهران فروش كند.

* كلاه قرمزي و سروناز:
"كلاه قرمزي و سروناز" پس از فيلم‌هاي "كلاه قرمزي و پسرخاله" (1373)، "يكي بود يكي نبود" (1379) و "دختر شيريني‌فروش" چهارمين فيلم بلند ايرج طهماسب در مقام كارگردان است.

"كلاه قرمزي و پسرخاله" سال 1373 روي پرده رفت و به ركوردي بسيار خوب به لحاظ جذب بيننده دست يافته بود. در آن سال‌ها "كلاه قرمزي و پسرخاله" توانسته بود به فروش 171 ميليون تومان دست يابد.

هشت سال بعد، كلاه قرمزي محبوب با همراهي عروسك جديدي به‌نام سروناز دوباره روي پرده سينما جان گرفت. اين بار او با آقاي مجري زندگي مي‌كند. آخر سال تحصيلي است و كلاه قرمزي بعد از چند سال سرانجام كارنامه قبولي‌اش را دريافت مي‌كند. آقاي مجري به عنوان جايزه برايش دوچرخه‌اي مي‌خرد كه كلاه قرمزي از داشتن آن بسيار خوشحال است، اما به سرقت رفتن دوچرخه ماجراهاي ديگري را براي او به‌وجود مي‌آورد.

"كلاه قرمزي و سروناز" با ميانگين بهاي بليط 550 تومان در آذر 81 موفق شد نزديك به 550 ميليون تومان فروش داشته باشد و به‌عنوان پرفروش ترين فيلم سال هم دست يابد.

*لاك‌پشت‌ها هم پرواز مي‌كنند:
نماينده ايران در مراسم آكادمي اسكار سال 2005 فيلمي درباره نوجوانان بود. اين فيلم كه كارگرداني، تهيه‌كنندگي و نويسندگي آن را بهمن قبادي برعهده داشت، داستان چند روز مانده به شروع جنگ آمريكا و عراق را روايت مي‌كرد كه مردمان سرگردان عراق دنبال دريافت جديدترين اخبار بودند. در ميان آن‌ها مادري 14 ساله به نام آگرين قصد خودكشي دارد. اين فيلم روايت سرگذشت آگرين است.

"لاك‌پشت‌ها هم پرواز مي‌كنند" در بعد بين‌المللي توانست جوايزي مانند صدف طلايي بهترين فيلم و جايزه نويسندگان اسپانيا در جشنواره سن سباستين اسپانيا، جايزه ويژه داوران هوگوي نقره از چهلمين جشنواره فيلم شيكاگو و جايزه تماشاگران مونترال از جشنواره نوين مونترال كانادا را كسب كند.

اين فيلم همچنين تنديس بهترين كارگرداني را از هشتمين دوره جشن خانه سينماي ايران، پروانه‌هاي زرين بهترين فيلم، بهترين كارگرداني بخش بين‌الملل، پروانه‌هاي زرين بهترين فيلم مجمع سينماي ايران، بهترين فيلم داوران كودك و نوجوان بين‌الملل و جايزه ويژه هيات داوران سينماي ايران را از نوزدهمين جشنواره بين‌المللي كودك و نوجوان اصفهان دريافت كند.

اين موفقيت‌هاي باعث شد "لاك‌پشت‌ها پرواز نمي‌كنند" به عنوان نماينده سينماي ايران در اسكار سال 2005 معرفي شود كه البته نتوانست موفقيتي در اين رويداد سينمايي داشته باشد. همچنين اكران سينمايي اين فيلم هم در سال 83 موفق نبود.

*ديشب باباتو ديدم آيدا:
ششمين فيلم رسول صدرعاملي از جمله فيلم‌هايي است كه توانسته پروانه زرين بهترين فيلم را از جشنواره كودك كسب كند.

پروانه زرين بهترين فيلمنامه بخش آسيا، پروانه زرين بهترين فيلم بخش سينماي ايران و پروانه زرين بهترين كارگرداني جوايزي است كه داوران بيستمين جشنواره بين‌المللي فيلم‌هاي كودكان و نوجوانان به "ديشب باباتو ديدم آيدا" اختصاص دادند.

"ديشب باباتو ديدم آيدا" در مهرماه 84 روي پرده سينماها رفت و توانست 110 ميليون تومان در تهران فروش داشته باشد. داستان اين فيلم اجتماعي درباره دختري به نام آيداست كه متوجه مي‌شود پدرش با زن غريبه‌اي رابطه دارد.

*نصف مال من نصف مال تو:
"نصف مال من نصف مال تو" پس از گذشت نزديك به 6 سال از ساخت "علي و دني" دومين ساخته سينمايي وحيد نيكخواه‌آزاد در مقام كارگردان است. نيكخواه آزاد پس از اين فيلم، "ديو و دلبر" (1389) و "فرزند خوانده" (1390) را كارگرداني كرد.

 
"نصف مال من نصف مال تو" ماجراي دو خواهري است كه پس از سال‌ها متوجه اشتباه پدر شده و سعي مي‌كنند بر آن سرپوش بگذارند. تقابل رابطه‌ها در داستان كار را به يك كمدي تبديل كرده كه طنز كلامي از خصوصيات آن است.

محمدرضا شريفي‌نيا، شهره لرستاني، مريلا زارعي، شقايق فراهاني، فرهاد آييش، سهيلا گلستاني، مريم اميرجلالي و بهزاد رحيم‌خاني و با حضور سه بازيگر نوجوان آلما اسكويي، ترلان پروانه و روژان آريامنش بازيگران اين فيلم بودند.

"نصف مال من نصف مال تو" مرداد 86 اكران شد و توانست در تهران 380 ميليون فروش داشته باشد و جايگاه ششم فروش فيلم‌هاي سينمايي در سال را كسب كند.

*خاله سوسكه:
شايد اگر "خاله سوسكه" در دهه 60 يا 70 ساخته مي‌شد، مي‌توانست فروشي بسيار خوب داشته باشد، چرا كه هم داستان خوبي داشت و هم اين داستان به‌شكلي جذاب براي كودكان ارائه مي‌شد.

نادره تركماني كه نخستين فيلم سينمايي‌اش را در فضاي سينماي كودك مي‌ساخت، از سحر ولدبيگي، علي سليماني، فروغ قجابگلو، شاه‌علي سرخاني و فريده دريامج به عنوان بازيگر استفاده كرده بود.

اين فيلم، حكايت افسانه خاله سوسكه از اولين روايت‌هاي چاپي است كه به شكلي موزيكال به تصوير درآمده است.

"خاله سوسكه" كه در جشنواره كودك سال 88 جايزه بهترين فيلم از نگاه مخاطبان را دريافت كرد، دي‌ماه 89 اكران شد و توانست 240 ميليون تومان در تهران فروش داشته باشد.

* نخودي:
"نخودي" كه در سال‌هاي بي‌رونقي سينماي كودك ساخته شده بود، مهرماه 89 اكران شد اما فروش ناموفق 100 ميليون توماني را در تهران تجربه كرد.

اين فيلم در بيست و چهارمين جشنواره كودك اصفهان هم حضور داشت كه در نهايت توانست پروانه زرين بهترين فيلم بخش سينماي ايران و جايزه ويژه هيات داوران را كسب كند.

داستان "نخودي" كه صابر ابر، مرضيه برومند، رعنا آزادي ور، مسعود كرامتي، احمدرضا اسعدي و عليرضا خمسه در آن ايفاي نقش كرده بود، درباره يك كارگردان تئاتر عروسكي است كه در انجام نمايش‌هايش ناموفق است. او با هر شكست و تحقير كوچك و كوچك‌تر مي‌شود اما ملاقات با نخودي در سرزمين قصه‌ها، زندگي او را تغيير مي‌دهد.

* كلاه قرمزي و بچه ننه:
آخرين هنرنمايي ايرج طهماسب و حميد جبلي آنچنان كه بايد مانند قسمت‌هاي قبل "كلاه قرمزي"، قصه‌اي پركشش و جذاب نداشت اما باز هم توانست به مدد محبوبيت عروسك‌هاي خود و همچنين برنامه تلويزيوني‌اش گيشه سينماها را تسخير كند.

"كلاه قرمزي و بچه ننه" داستان شيطنت‌هاي پسرعمه‌‌زاست كه كلاه‌قرمزي و آقاي مجري را به دردسر مي‌اندازد و ماجراي جديدي پيش مي‌آيد كه منجر به ورود مهمان ناخوانده‌اي مي‌شود... .

 اين فيلم كه اصلا در جشنواره‌هاي فجر يا كودك شركت نكرده بود، مرداد 91 اكران شد و در نهايت با سه ميليارد و 300 ميليون تومان فروش در تهران به پرفروش‌ترين فيلم سال 91 تبديل شد.

*آهوي پيشوني سفيد (اختاپوس):
سيدجواد هاشمي براي ساخت نخستين فيلم سينمايي‌اش سراغ ساخت يك فيلم كودك پرهزينه و البته جذاب رفت.

در اين فيلم پربازيگر، محمدرضا شريفي‌نيا، امين حيايي، امين زندگاني، گوهر خيرانديش، نادر سليماني، نيلوفر خوش‌خلق، امير غفارمنش، هومن حاجي‌عبداللهي، ترلان پروانه و... با گريم‌هايي جالب جلوي دوربين رفتند.

 "آهوي پيشوني سفيد" داستان آهويي است كه با دور شدن از خانه و خانواده‌‌اش با اتفاقاتي روبرو مي‌شود... .